Odwarstwienie siatkówki to poważne schorzenie okulistyczne, które wymaga natychmiastowej interwencji. Jeśli nie zostanie szybko zdiagnozowane i leczone, może prowadzić do nieodwracalnej utraty wzroku. Warto znać objawy tej choroby, ponieważ szybkie działanie może uratować widzenie. W tym artykule wyjaśnimy, jakie są przyczyny, objawy oraz nowoczesne metody leczenia odwarstwienia siatkówki.
Co to jest odwarstwienie siatkówki?
Siatkówka to cienka warstwa komórek światłoczułych znajdująca się na tylnej ścianie oka. Jej główną funkcją jest odbieranie bodźców świetlnych i przesyłanie ich do mózgu, co pozwala nam widzieć obrazy. Odwarstwienie siatkówki polega na oddzieleniu jej od naczyniówki – warstwy dostarczającej tlen i składniki odżywcze.
Gdy siatkówka odwarstwia się, przestaje prawidłowo funkcjonować, co skutkuje zaburzeniami widzenia. To stan wymagający pilnego leczenia, ponieważ brak odpowiedniej interwencji może doprowadzić do trwałej ślepoty w zajętym oku.
Przyczyny odwarstwienia siatkówki
Najczęstszą przyczyną odwarstwienia siatkówki jest jej przedarcie lub dziura, przez którą ciecz z ciała szklistego przedostaje się pod siatkówkę, powodując jej odklejenie. Może to być wynikiem:
🔹 Zwyrodnienia siatkówki – często występuje u osób krótkowzrocznych.
🔹 Starzenia się oka – naturalne zmiany w ciele szklistym mogą powodować napięcia i przedarcia siatkówki.
🔹 Urazów oka – mocne uderzenie w głowę lub gałkę oczną może doprowadzić do uszkodzenia siatkówki.
🔹 Cukrzycy – retinopatia cukrzycowa zwiększa ryzyko odwarstwienia siatkówki.
🔹 Chorób oczu – np. wysoka krótkowzroczność, jaskra lub zaćma mogą przyczyniać się do odwarstwienia siatkówki.
Niektóre osoby są bardziej narażone na to schorzenie. Czynniki ryzyka obejmują:
✅ Wiek powyżej 50 lat
✅ Krótkowzroczność (powyżej -6 dioptrii)
✅ Historia odwarstwienia siatkówki w rodzinie
✅ Urazy oka lub operacje okulistyczne
Objawy odwarstwienia siatkówki
Początkowe objawy mogą być subtelne, dlatego ważne jest, aby nie ignorować nawet niewielkich zaburzeń widzenia. Najczęstsze symptomy to:
🔸 Nagłe pojawienie się błysków świetlnych – zwłaszcza w ciemnym otoczeniu.
🔸 Męty przed oczami – widzenie czarnych kropek, „pajęczynek” lub „dymu” w polu widzenia.
🔸 Cień w polu widzenia – często opisywany jako „kurtyna” zasłaniająca część obrazu.
🔸 Zniekształcone widzenie – obrazy mogą wydawać się falujące lub zniekształcone.
🔸 Nagłe pogorszenie ostrości wzroku – widzenie staje się zamglone lub niewyraźne.
Jeśli zauważysz te objawy, natychmiast skontaktuj się z okulistą! Odwarstwienie siatkówki to nagły stan wymagający pilnego leczenia.
Diagnostyka odwarstwienia siatkówki
Aby postawić diagnozę, okulista przeprowadza dokładne badania, które pozwalają ocenić stan siatkówki:
🩺 Badanie dna oka – za pomocą specjalnej soczewki lekarz sprawdza, czy siatkówka nie ma przedarć lub odwarstwień.
🩺 OCT (optyczna koherentna tomografia) – nowoczesne badanie obrazowe pozwalające na szczegółową analizę siatkówki.
🩺 USG oka (w trybie B-scan) – stosowane w przypadku nieprzezroczystych struktur oka, np. zaćmy.
🩺 Angiografia fluoresceinowa – pozwala ocenić unaczynienie siatkówki.
Im szybciej wykryte zostanie odwarstwienie siatkówki, tym większa szansa na uratowanie wzroku.
Leczenie odwarstwienia siatkówki
Leczenie zależy od stopnia uszkodzenia siatkówki i może obejmować laseroterapię, krioterapię lub operację chirurgiczną.
Laseroterapia siatkówki
Jeśli odwarstwienie jest niewielkie i nie doszło do całkowitego odklejenia, można wykonać fotokoagulację laserową. Laser powoduje powstanie mikroskopijnych blizn, które pomagają „przykleić” siatkówkę do ściany oka.
✅ Zalety:
✔️ Zabieg ambulatoryjny – nie wymaga pobytu w szpitalu.
✔️ Szybka rekonwalescencja – pacjent wraca do normalnej aktywności w ciągu kilku dni.
Krioterapia (zamrażanie siatkówki)
Metoda stosowana w przypadku większych przedarć siatkówki. Niskie temperatury wywołują kontrolowane blizny, które przytwierdzają siatkówkę do naczyniówki.
✅ Zalety:
✔️ Skuteczna w przypadku rozległych przedarć.
✔️ Może być stosowana razem z innymi metodami.
Operacje chirurgiczne
W przypadku całkowitego odwarstwienia siatkówki konieczna jest operacja chirurgiczna. Do najczęściej stosowanych metod należą:
🔹 Witrektomia – usunięcie ciała szklistego i zastąpienie go specjalnym gazem lub olejem silikonowym, który dociska siatkówkę.
🔹 Plomba twardówkowa – chirurg umieszcza silikonową taśmę na zewnętrznej części gałki ocznej, aby przywrócić siatkówkę na miejsce.
🔹 Tamponada gazowa – specjalny gaz wtłaczany do oka, który dociska siatkówkę do ściany gałki ocznej.
Rekonwalescencja po leczeniu odwarstwienia siatkówki
Po operacji pacjent musi przestrzegać kilku zasad, aby uniknąć powikłań:
✔️ Unikać gwałtownych ruchów głową i wysiłku fizycznego przez kilka tygodni.
✔️ Przyjmować krople do oczu i leki zgodnie z zaleceniami okulisty.
✔️ W niektórych przypadkach konieczne jest leżenie w określonej pozycji przez kilka dni po operacji.
✔️ Regularne wizyty kontrolne u okulisty.
Pełna rekonwalescencja może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od metody leczenia.
Podsumowanie
Odwarstwienie siatkówki to poważne zagrożenie dla wzroku, ale szybka diagnoza i leczenie mogą uratować widzenie. Jeśli zauważysz błyski, męty lub „kurtynę” w polu widzenia, nie zwlekaj – skontaktuj się z okulistą natychmiast!
📍 Centrum Zdrowia Oka
📍 ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
📞 Tel.: 723 155 155
🌐 www.okulistyka.radom.pl
