Krótkowzroczność (myopia) to jedna z najczęstszych wad refrakcji oka, która powoduje niewyraźne widzenie obiektów znajdujących się w oddali, podczas gdy widzenie z bliska pozostaje ostre. Wada ta wynika z nieprawidłowej budowy gałki ocznej – jest ona zbyt długa lub jej rogówka ma zbyt dużą moc łamiącą, przez co promienie świetlne ogniskują się przed siatkówką, zamiast bezpośrednio na niej.
Czym jest krótkowzroczność?
Krótkowzroczność jest coraz częściej diagnozowaną wadą wzroku, szczególnie u dzieci i młodzieży. Szacuje się, że do 2050 roku nawet połowa populacji świata będzie cierpieć na tę dolegliwość. Wynika to głównie ze zmian w stylu życia, takich jak nadmierne korzystanie z urządzeń cyfrowych, brak odpowiedniej ilości czasu spędzanego na świeżym powietrzu oraz coraz rzadsze patrzenie w dal.
Przyczyny krótkowzroczności
Krótkowzroczność może mieć zarówno podłoże genetyczne, jak i środowiskowe. Do najczęstszych przyczyn należą:
Czynniki genetyczne
- Krótkowzroczność często występuje rodzinnie – jeśli jedno z rodziców jest krótkowzroczne, ryzyko wystąpienia wady u dziecka wzrasta. Jeśli oboje rodziców ma krótkowzroczność, ryzyko jest jeszcze większe.
- Odkryto liczne geny związane z rozwojem krótkowzroczności, które wpływają na wzrost gałki ocznej oraz elastyczność tkanek oka.
Czynniki środowiskowe i styl życia
- Nadmierne korzystanie z ekranów – długotrwałe skupianie wzroku na bliskich obiektach, np. komputerze, telefonie, tablecie, może sprzyjać nadmiernemu wydłużeniu gałki ocznej.
- Mała ilość światła naturalnego – badania wykazują, że dzieci spędzające więcej czasu na świeżym powietrzu mają mniejsze ryzyko rozwoju krótkowzroczności.
- Przeciążenie wzroku – brak przerw w pracy przy komputerze lub długotrwałe czytanie bez odpowiedniego oświetlenia może prowadzić do zmęczenia oczu i postępującej krótkowzroczności.
Czynniki biologiczne
- Zbyt długa gałka oczna – u krótkowidza gałka oczna jest dłuższa niż normalnie, co powoduje, że promienie świetlne ogniskują się przed siatkówką.
- Nieprawidłowa krzywizna rogówki lub soczewki – w niektórych przypadkach rogówka jest zbyt wypukła lub soczewka ma zbyt dużą moc łamiącą.
Jak leczyć krótkowzroczność?
Leczenie krótkowzroczności zależy od stopnia zaawansowania wady i indywidualnych potrzeb pacjenta. Do najczęstszych metod korekcji należą:
Okulary korekcyjne
Najpopularniejsza i najprostsza metoda korekcji krótkowzroczności. Okulary z soczewkami rozpraszającymi (minusowymi) pomagają skorygować błędne ogniskowanie promieni świetlnych, umożliwiając ostre widzenie na odległość.
Soczewki kontaktowe
Alternatywa dla okularów – dostępne są soczewki miękkie, toryczne (dla astygmatyzmu) oraz ortokorekcyjne (ortokorekcja – ortho-k), które nosi się na noc w celu tymczasowego spłaszczenia rogówki.
Ortokorekcja (Ortho-K)
Metoda polegająca na noszeniu specjalnych twardych soczewek ortokeratologicznych podczas snu. Soczewki te delikatnie zmieniają kształt rogówki, dzięki czemu w ciągu dnia pacjent może widzieć wyraźnie bez konieczności noszenia okularów lub soczewek.
Chirurgia refrakcyjna
- LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis) – jedna z najczęściej stosowanych metod laserowej korekcji wzroku. Zabieg polega na modelowaniu rogówki za pomocą lasera, aby poprawić jej moc optyczną.
- PRK (Photorefractive Keratectomy) – starsza metoda laserowej korekcji wzroku, w której usuwana jest powierzchowna warstwa rogówki.
- ICL (Implantable Collamer Lens) – soczewki fakijne, które wszczepia się do oka bez usuwania naturalnej soczewki.
Leki spowalniające progresję krótkowzroczności
- Krople z atropiną – stosowane w niskich stężeniach (0,01-0,05%) mogą spowalniać postęp krótkowzroczności u dzieci.
- Krople z pirenzepiną – badane jako alternatywa dla atropiny, również wpływają na spowolnienie wydłużania gałki ocznej.
Czy można zapobiegać krótkowzroczności?
Choć nie zawsze da się całkowicie zapobiec krótkowzroczności, można znacząco spowolnić jej rozwój poprzez:
✅ Ograniczenie czasu spędzanego przed ekranami – zaleca się przerwy co 20 minut na spojrzenie w dal przez 20 sekund (zasada 20-20-20). ✅ Więcej czasu na świeżym powietrzu – dzieci powinny spędzać co najmniej 2 godziny dziennie na zewnątrz. ✅ Odpowiednie oświetlenie przy pracy wzrokowej – unikanie zbyt intensywnego światła sztucznego oraz czytania w półmroku. ✅ Regularne badania wzroku – wczesne wykrycie krótkowzroczności pozwala na skuteczniejsze kontrolowanie postępu wady.
Podsumowanie
Krótkowzroczność to powszechna wada wzroku, która może mieć zarówno podłoże genetyczne, jak i środowiskowe. Dzięki nowoczesnym metodom korekcji, takim jak okulary, soczewki, ortokorekcja czy laserowa chirurgia, można skutecznie poprawić jakość widzenia. Kluczowe jest również zapobieganie progresji wady poprzez zdrowe nawyki wzrokowe i regularne wizyty u okulisty.
Jeśli zauważasz problemy z widzeniem w dal, umów się na wizytę w Centrum Zdrowia Oka w Radomiu – zapewniamy kompleksową diagnostykę i nowoczesne metody korekcji wzroku!
📞 Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
Tel.: 723 155 155
www.okulistyka.radom.pl
