Na czym polega pachymetria?

Czym jest pachymetria?

Pachymetria to nieinwazyjne, szybkie i bezbolesne badanie okulistyczne, którego celem jest pomiar grubości rogówki, czyli przezroczystej, przedniej części gałki ocznej. Badanie to dostarcza bardzo istotnych informacji na temat zdrowia oka i jest powszechnie wykorzystywane w diagnostyce oraz monitorowaniu wielu schorzeń, w tym przede wszystkim jaskry.

Średnia grubość rogówki wynosi ok. 540–560 mikrometrów (μm), czyli ponad pół milimetra. Warto jednak podkreślić, że grubość rogówki może się różnić u poszczególnych pacjentów – i właśnie dlatego jej pomiar jest tak ważny.

Dlaczego warto mierzyć grubość rogówki?

Grubość rogówki wpływa bezpośrednio na pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP), które jest kluczowym parametrem w diagnostyce jaskry. U osób z cienką rogówką pomiar ciśnienia może być zaniżony, co grozi przeoczeniem choroby, natomiast u osób z grubszą rogówką wynik może być zawyżony, co z kolei może prowadzić do fałszywej diagnozy.

Ponadto, pachymetria jest niezwykle istotna przy:

• kwalifikacji pacjentów do zabiegów laserowej korekcji wzroku (np. LASIK, PRK),
• wykrywaniu chorób rogówki, takich jak stożek rogówki (keratoconus),
• ocenie stanu rogówki po operacjach, urazach lub przeszczepach.

Jakie są metody wykonywania pachymetrii?

Wyróżniamy kilka metod wykonywania pachymetrii. Każda z nich różni się techniką, dokładnością i przeznaczeniem klinicznym:

1. Pachymetria ultradźwiękowa (kontaktowa)

To jedna z najczęściej stosowanych i najdokładniejszych metod. Wykorzystuje się tu sondę emitującą ultradźwięki, którą przykłada się bezpośrednio do powierzchni rogówki. Przed badaniem podaje się pacjentowi krople znieczulające, aby zapewnić komfort i zminimalizować odruchy obronne oka.

Zalety:

• duża dokładność,
• stosunkowo niska cena urządzenia.

Wady:

• kontakt z okiem (ryzyko infekcji, konieczność znieczulenia).

2. Pachymetria optyczna (bezkontaktowa)

Ten rodzaj badania wykorzystuje światło zamiast fal ultradźwiękowych. Do pomiarów stosuje się najczęściej OCT (optyczna koherentna tomografia) lub Scheimpflug imaging (np. w topografach rogówki).

Zalety:

• całkowicie bezdotykowa,
• możliwość uzyskania map grubości rogówki w wielu punktach.

Wady:

• wyższy koszt aparatury,
• nieco mniejsza dostępność w mniejszych gabinetach.

Jak wygląda badanie pachymetryczne?

Cała procedura trwa zaledwie kilka minut. W zależności od metody:

• w pachymetrii ultradźwiękowej: pacjent siedzi przy lampie szczelinowej, a po zakropleniu kropli znieczulających okulista delikatnie dotyka środka rogówki końcówką sondy pachymetrycznej. W ciągu kilku sekund urządzenie mierzy grubość i wyświetla wynik na ekranie.
• w pachymetrii optycznej: pacjent siada przed urządzeniem OCT lub topografem, opiera brodę i czoło, a urządzenie automatycznie wykonuje serię skanów rogówki – bez dotykania oka.

Co oznacza wynik pachymetrii?

Prawidłowa grubość rogówki u dorosłej osoby mieści się zazwyczaj w granicach 500–580 μm, choć wiele źródeł podaje zakres 510–550 μm jako najbardziej typowy.

Interpretacja wyniku może wyglądać następująco:

Ważne: grubość rogówki jest jednym z elementów używanych do tzw. korekcji IOP, czyli przeliczenia wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego na wartość rzeczywistą, uwzględniającą wpływ rogówki.

Pachymetria a jaskra – kluczowy związek

Jaskra to podstępna choroba nerwu wzrokowego, która często przebiega bezobjawowo do momentu zaawansowanego uszkodzenia. Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria) jest jednym z podstawowych elementów diagnostyki jaskry. Jednak bez wiedzy o grubości rogówki, wynik ten może być mylący.

Pacjent z cienką rogówką może mieć teoretycznie prawidłowe ciśnienie, ale w rzeczywistości jego oko znajduje się w stanie zagrożenia. Z drugiej strony pacjent z grubą rogówką może mieć wynik IOP wyższy niż norma, ale niekoniecznie oznacza to jaskrę.

Dlatego właśnie pachymetria powinna być wykonywana rutynowo u pacjentów z podejrzeniem jaskry – i jest częścią pełnego pakietu diagnostycznego.

Pachymetria a chirurgia refrakcyjna

Zabiegi takie jak LASIK czy PRK polegają na modelowaniu kształtu rogówki za pomocą lasera, w celu korekcji wady wzroku (krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm). Jednak każdy taki zabieg usuwa część tkanki rogówki, dlatego przed jego przeprowadzeniem trzeba dokładnie wiedzieć, ile tkanki można bezpiecznie usunąć.

Zbyt cienka rogówka oznacza przeciwwskazanie do zabiegu, ponieważ istnieje ryzyko osłabienia struktury oka i wystąpienia powikłań, np. ektazji rogówki.

Pachymetria jest więc niezbędna przy kwalifikacji do chirurgii refrakcyjnej – i stanowi jeden z elementów tzw. topografii rogówki.

Czy pachymetria jest bezpieczna?

Tak, badanie to jest całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne, zwłaszcza w wersji bezkontaktowej (optycznej). Ryzyko powikłań przy metodzie ultradźwiękowej jest minimalne – rzadko może dojść do lekkiego podrażnienia rogówki lub infekcji (w przypadku niesterylnej sondy), jednak w praktyce są to sytuacje niezwykle rzadkie.

Czy pachymetria boli?

Nie. Nawet kontaktowa pachymetria wykonywana jest po podaniu znieczulenia miejscowego w kroplach, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu. W przypadku wersji bezkontaktowej – nie ma nawet potrzeby zakrapiania oczu, a cały pomiar przypomina zwykłe zdjęcie oka.

Ile kosztuje badanie pachymetryczne?

Ceny pachymetrii mogą się różnić w zależności od miejsca wykonania, użytej technologii i regionu Polski. Przykładowe widełki cenowe:

• Pachymetria + tonometria (pomiar ciśnienia): od 80 do 150 zł
• Sama pachymetria (ultradźwiękowa lub optyczna): od 50 do 100 zł

W Centrum Zdrowia Oka w Radomiu wykonujemy badanie pachymetryczne z tonometrią w cenie 100 zł – szybko, precyzyjnie i bez bólu.

Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
Tel.: 723 155 155
www.okulistyka.radom.pl

Gdzie wykonać pachymetrię?

Pachymetria jest dostępna w większości nowoczesnych gabinetów okulistycznych i klinik. Warto zwrócić uwagę, czy dany ośrodek dysponuje odpowiednim sprzętem (np. pachymetrem ultradźwiękowym lub OCT).

W Radomiu, Centrum Zdrowia Oka oferuje pełną diagnostykę okulistyczną, w tym pachymetrię, OCT, tonometrię oraz pełne badania w kierunku jaskry, AMD czy chorób siatkówki.

Kiedy warto wykonać pachymetrię?

Pachymetria jest zalecana w następujących sytuacjach:

• podejrzenie jaskry,
• różnice w pomiarach ciśnienia w obu oczach,
• planowana laserowa korekcja wzroku,
• diagnostyka stożka rogówki,
• urazy i choroby rogówki,
• kontrola po zabiegach chirurgicznych oka,
• dla profilaktyki – w ramach rozszerzonego badania wzroku u dorosłych.

Podsumowanie

Pachymetria to jedno z najważniejszych badań dodatkowych w diagnostyce okulistycznej. Pomiar grubości rogówki dostarcza nieocenionych informacji o stanie oka i może być kluczowy w diagnozie jaskry, planowaniu zabiegów refrakcyjnych czy ocenie ryzyka powikłań po operacjach oka.

Jeśli masz wątpliwości co do stanu zdrowia swoich oczu, cierpisz na jaskrę lub planujesz korekcję wzroku – warto wykonać pachymetrię. To badanie szybkie, bezbolesne i niezwykle precyzyjne.

Chcesz umówić się na pachymetrię w Radomiu?

📍 Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
📞 Tel.: 723 155 155
🌐 www.okulistyka.radom.pl