Czym jest zapalenie siatkówki?
Zapalenie siatkówki (retinitis) to poważne schorzenie oka, które prowadzi do stanu zapalnego siatkówki – warstwy odpowiedzialnej za odbieranie bodźców świetlnych i przekazywanie ich do mózgu. Choroba ta może powodować znaczne pogorszenie widzenia, a w skrajnych przypadkach nawet ślepotę. Zapalenie siatkówki może mieć różne przyczyny, w tym infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze oraz choroby autoimmunologiczne.
Rodzaje zapalenia siatkówki
W zależności od przyczyny zapalenia siatkówki, wyróżnia się kilka jego typów:
✅ Cytomegalowirusowe zapalenie siatkówki (CMV) – najczęściej występuje u osób z obniżoną odpornością, np. chorych na HIV/AIDS lub po przeszczepach.
✅ Bakteryjne zapalenie siatkówki – może być spowodowane zakażeniem np. kiłą, gruźlicą lub toksoplazmozą.
✅ Grzybicze zapalenie siatkówki – występuje rzadziej i jest związane z infekcjami grzybiczymi, np. aspergilozą czy kandydiazą.
✅ Autoimmunologiczne zapalenie siatkówki – związane z chorobami układu odpornościowego, takimi jak toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów.
✅ Zakaźne zapalenie siatkówki u noworodków – może być wynikiem infekcji wewnątrzmacicznej, np. wirusa różyczki, opryszczki lub toksoplazmozy.
Przyczyny zapalenia siatkówki
Zapalenie siatkówki może być spowodowane różnymi czynnikami, w tym:
Infekcje wirusowe
✅ Cytomegalowirus (CMV) – jedna z najczęstszych przyczyn u osób z osłabioną odpornością.
✅ Wirus opryszczki (HSV) – może prowadzić do ciężkiego zapalenia siatkówki.
✅ Wirus ospy wietrznej i półpaśca (VZV) – może powodować zapalenie siatkówki, zwłaszcza u osób starszych.
Infekcje bakteryjne i pasożytnicze
✅ Toksoplazmoza – pasożytnicza infekcja, która może powodować przewlekłe zapalenie siatkówki.
✅ Kiła i gruźlica – choroby przenoszone drogą płciową mogą prowadzić do poważnych powikłań okulistycznych.
✅ Choroba kociego pazura (Bartonella henselae) – może wywoływać zapalenie siatkówki u dzieci i dorosłych.
Czynniki autoimmunologiczne
✅ Choroby układu odpornościowego – np. sarkoidoza, toczeń rumieniowaty układowy czy reumatoidalne zapalenie stawów mogą powodować stany zapalne w obrębie siatkówki.
Czynniki toksyczne
✅ Leki immunosupresyjne – mogą osłabiać odporność i sprzyjać infekcjom siatkówki.
✅ Zatrucia substancjami toksycznymi – np. metanolem, który może prowadzić do poważnych uszkodzeń siatkówki.
Objawy zapalenia siatkówki
Objawy zapalenia siatkówki mogą się różnić w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania choroby. Do najczęstszych symptomów należą:
👁️ Zaburzenia widzenia – zamazane lub zniekształcone widzenie.
👁️ Światłowstręt – nadwrażliwość na światło.
👁️ Mroczki i błyski w polu widzenia – mogą sugerować stan zapalny siatkówki.
👁️ Zaczerwienienie oka i ból – zwłaszcza przy zakażeniach wirusowych lub bakteryjnych.
👁️ Pogorszenie ostrości wzroku – w niektórych przypadkach może dojść do nagłej utraty widzenia.
👁️ Obrzęk siatkówki – może być widoczny podczas badania okulistycznego.
Diagnostyka zapalenia siatkówki
Aby postawić diagnozę, okulista przeprowadza szereg badań, w tym:
🔍 Badanie dna oka (oftalmoskopia) – ocena stanu siatkówki.
🔍 OCT (optyczna koherentna tomografia) – szczegółowe badanie warstw siatkówki.
🔍 Angiografia fluoresceinowa – analiza przepływu krwi w naczyniach siatkówki.
🔍 Badania laboratoryjne – testy serologiczne i mikrobiologiczne w celu wykrycia patogenów.
🔍 Rezonans magnetyczny (MRI) – w przypadku podejrzenia powiązań neurologicznych.
Metody leczenia zapalenia siatkówki
Leczenie zapalenia siatkówki zależy od przyczyny choroby. Stosuje się zarówno terapię farmakologiczną, jak i w niektórych przypadkach interwencje chirurgiczne.
Leczenie farmakologiczne
✅ Leki przeciwwirusowe – np. gancyklowir w przypadku zakażenia CMV.
✅ Antybiotyki – stosowane w przypadku infekcji bakteryjnych, np. w kile lub toksoplazmozie.
✅ Leki przeciwgrzybicze – w przypadku zapalenia siatkówki o podłożu grzybiczym.
✅ Kortykosteroidy – stosowane w autoimmunologicznym zapaleniu siatkówki, aby zmniejszyć stan zapalny.
✅ Leki immunosupresyjne – w przypadku chorób autoimmunologicznych.
Leczenie chirurgiczne
✅ Witrektomia – usunięcie ciała szklistego w przypadku poważnych zmian w siatkówce.
✅ Laseroterapia siatkówki – stosowana w celu zapobiegania powikłaniom, np. odwarstwieniu siatkówki.
Leczenie wspomagające
✅ Okulary ochronne z filtrem UV – pomagają chronić oczy przed światłem.
✅ Suplementacja witaminami A, C, E i cynkiem – wspiera zdrowie siatkówki.
Podsumowanie
Zapalenie siatkówki to poważne schorzenie, które może prowadzić do trwałego uszkodzenia wzroku. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą znacząco poprawić rokowania pacjenta. Jeśli zauważasz objawy zapalenia siatkówki, skonsultuj się z okulistą w Centrum Zdrowia Oka.
📞 Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
Tel.: 723 155 155
www.okulistyka.radom.pl
