Wzrok to jeden z najważniejszych zmysłów człowieka. Dzięki niemu odbieramy nawet 80% informacji z otaczającego nas świata. Niestety, wiele osób odwleka wizytę u okulisty, co może prowadzić do stopniowego pogarszania się widzenia i poważnych chorób oczu. Regularne badania wzroku są kluczowe zarówno dla dzieci, jak i dorosłych – pozwalają nie tylko na dobranie odpowiednich okularów czy soczewek, ale przede wszystkim na wczesne wykrycie chorób takich jak jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej czy retinopatia cukrzycowa.
W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak wyglądają badania wzroku, jakie są ich rodzaje, w jakim wieku warto je wykonywać i dlaczego regularne kontrole są tak istotne.
1. Czym jest badanie wzroku?
Badanie wzroku to proces diagnostyczny mający na celu ocenę ostrości widzenia, zdolności oka do akomodacji, a także sprawdzenie stanu zdrowia narządu wzroku. Może być przeprowadzone przez różne osoby w zależności od rodzaju badania:
- Okulista – lekarz, który diagnozuje i leczy choroby oczu.
- Optometrysta – specjalista z dziedziny zawodu medycznego zajmujący się doborem korekcji wzroku.
- Ortokoptysta – osoba wspomagająca leczenie niedowidzenia, zezów, prowadząca terapię widzenia.
- Optyk – wykonuje okulary korekcyjne zgodnie z receptą.
W zależności od potrzeby, badanie może ograniczyć się do sprawdzenia ostrości wzroku lub obejmować szereg zaawansowanych procedur diagnostycznych.
2. Wskazania do badania wzroku
Badanie wzroku powinno być wykonywane regularnie – nawet jeśli nie zauważamy pogorszenia widzenia. Główne wskazania do przeprowadzenia kontroli to:
- rozmazany obraz, trudności z czytaniem lub prowadzeniem auta,
- ból oczu, uczucie piasku pod powiekami,
- częste mrużenie oczu lub bóle głowy,
- trudności z widzeniem po zmroku,
- widzenie podwójne lub zniekształcone,
- cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, choroby tarczycy – wpływające na stan oczu,
- kontrola po zabiegach okulistycznych (np. zaćma, witrektomia),
- profilaktyka chorób wzroku u dzieci i młodzieży,
- kontrola wzroku u osób powyżej 40 r.ż. – celem wykrycia jaskry, zwyrodnienia plamki.
3. Jak wygląda przebieg badania wzroku?
Wizyta u okulisty lub optometrysty zwykle przebiega według określonego schematu. W zależności od specjalizacji i powodu wizyty może obejmować:
Wywiad medyczny
Na początku specjalista zadaje pytania dotyczące:
- dolegliwości wzrokowych,
- przebytych chorób,
- stosowanych leków,
- występowania chorób oczu w rodzinie,
- stylu życia (praca przy komputerze, prowadzenie pojazdów itp.).
Badanie ostrości wzroku (wzrok dali i bliży)
Najczęściej wykonywane przy pomocy tablic Snellena lub elektronicznych projektorów znaków. Pacjent odczytuje litery lub cyfry o różnej wielkości.
Badanie refrakcji (dobór okularów)
Może odbywać się na dwa sposoby:
- Automatyczne badanie refrakcji – z użyciem autorefraktometru.
- Subiektywne badanie refrakcji – pacjent porównuje różne szkła korekcyjne i wybiera te, które dają najlepszy obraz.
Badanie widzenia obuocznego i akomodacji
Sprawdza się współpracę obu oczu oraz zdolność oka do akomodacji (czyli dostosowania się do różnych odległości).
Badanie dna oka
Wykonywane po podaniu kropli rozszerzających źrenicę (mydriatyki). Pozwala na ocenę siatkówki, plamki żółtej, tarczy nerwu wzrokowego i naczyń krwionośnych.
Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tonometria)
Kluczowe badanie w kierunku jaskry. Można je wykonać metodą bezkontaktową (pneumotonometrem) lub aplanacyjną.
Pachymetria
Pomiar grubości rogówki – szczególnie ważny przy podejrzeniu jaskry lub przed zabiegami laserowymi.
OCT (optyczna koherentna tomografia)
Zaawansowane badanie warstw siatkówki i nerwu wzrokowego – pozwala na wczesne wykrycie chorób takich jak jaskra, AMD czy obrzęk plamki.
4. Rodzaje badań wzroku
4.1. Podstawowe badanie okulistyczne
Obejmuje ocenę ostrości wzroku, ciśnienia w gałce ocznej i badanie przedniego odcinka oka. W przypadku podejrzeń chorób – kieruje się na rozszerzoną diagnostykę.
4.2. Badanie optometryczne
Skupia się na precyzyjnym doborze korekcji wzroku. Optometrysta bada refrakcję i sprawdza widzenie obuoczne, często używając foroptera i autorefraktometru.
4.3. Badania specjalistyczne
OCT – optyczna koherentna tomografia
Obrazowanie siatkówki i nerwu wzrokowego w przekroju. Umożliwia wczesne rozpoznanie AMD, obrzęków, odwarstwienia siatkówki.
ANGIO OCT
Pozwala na ocenę przepływu krwi w naczyniach siatkówki bez podania kontrastu.
USG oka
Stosowane przy zaćmie, krwotokach lub guzach wewnątrzgałkowych.
Pole widzenia (perymetria)
Wykorzystywane w diagnostyce jaskry, guzów mózgu i chorób neurologicznych.
Topografia rogówki
Badanie krzywizny rogówki, ważne w diagnostyce stożka rogówki oraz przed zabiegiem laserowej korekcji wzroku.
Pachymetria
Pomiar grubości rogówki – wpływa na dokładność pomiaru ciśnienia i planowanie zabiegów laserowych.
5. Badania wzroku u dzieci
Dzieci wymagają szczególnej uwagi, gdyż nie zawsze potrafią zasygnalizować problemy z widzeniem. Wczesne wykrycie wad refrakcji lub zeza pozwala na skuteczne leczenie i zapobiega niedowidzeniu.
W jakim wieku badać wzrok dziecka?
- Noworodek – badanie przesiewowe zaraz po urodzeniu.
- 6-12 miesięcy – kontrola ruchów gałek ocznych i ostrości wzroku.
- 3-4 lata – pierwsze badanie ostrości wzroku i zezów.
- 6-7 lat (przed szkołą) – badanie optometryczne i okulistyczne.
- co 2 lata – jeśli nie ma wad wzroku lub co roku, gdy dziecko nosi okulary.
6. Jak przygotować się do badania?
W przypadku standardowych badań nie jest potrzebne specjalne przygotowanie. Warto jednak pamiętać:
- zabierz ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną,
- przynieś aktualne okulary lub soczewki kontaktowe,
- nie prowadź pojazdu po badaniu dna oka – krople rozszerzające źrenicę utrudniają widzenie przez kilka godzin.
7. Nowoczesne technologie w diagnostyce wzroku
Współczesna okulistyka dysponuje zaawansowanym sprzętem, który umożliwia wykrycie chorób na bardzo wczesnym etapie. W Centrum Zdrowia Oka w Radomiu korzystamy z:
- OCT Revo – do obrazowania plamki i tarczy nerwu wzrokowego,
- Laser Tango Reflex Neo Ellex – do zabiegów przeciwjaskrowych i leczenia zmętnień ciała szklistego,
- USG Compact Touch – do diagnozy zmian w tylnej części gałki ocznej,
- Perymetru PTS-2000 – do badania pola widzenia,
- Autorefraktometru Retinomax – idealny do dzieci,
- Foroptera Essilor Vision-R 700 – do precyzyjnego pomiaru refrakcji,
- Dioptromierza i Visioffice X – do precyzyjnego pomiaru soczewek i personalizacji okularów.
8. Dlaczego warto regularnie badać wzrok?
Regularne kontrole to najlepszy sposób na utrzymanie dobrego widzenia przez całe życie. Wiele chorób oczu rozwija się powoli i bezobjawowo – tylko badania diagnostyczne pozwalają je wcześnie wykryć.
Nie zapominajmy, że wzrok ulega naturalnemu pogorszeniu z wiekiem, a osoby po 40. roku życia są szczególnie narażone na rozwój jaskry, zaćmy czy AMD.
9. Gdzie wykonać badanie wzroku?
W Centrum Zdrowia Oka w Radomiu oferujemy kompleksowe badania okulistyczne i optometryczne dla dorosłych i dzieci, z wykorzystaniem najnowocześniejszego sprzętu diagnostycznego.
Jeśli zauważyłeś pogorszenie wzroku lub po prostu chcesz się upewnić, że Twoje oczy są zdrowe – zapraszamy do naszej placówki.
Podsumowanie
Badanie wzroku to nie tylko dobór okularów – to przede wszystkim profilaktyka chorób oczu. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym możliwe jest szybkie i skuteczne leczenie nawet skomplikowanych schorzeń. Niezależnie od wieku, warto dbać o wzrok regularnie i nie czekać na pierwsze objawy problemów.
Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
Tel.: 723 155 155
www.okulistyka.radom.pl
FAQ – Najczęściej zadawane pytania dotyczące badań wzroku
🔍 Jak często powinno się badać wzrok?
Dorośli bez objawów problemów ze wzrokiem powinni wykonywać badanie co 2 lata. Po 40. roku życia oraz osoby z wadami wzroku, cukrzycą, jaskrą lub innymi chorobami oczu – raz do roku.
👶 Kiedy warto pierwszy raz zbadać wzrok dziecka?
Pierwsze badanie wzroku u dziecka warto wykonać już około 3. roku życia, a w przypadku wcześniaków lub dzieci z wadami genetycznymi – nawet wcześniej. Obowiązkowo przed pójściem do szkoły.
🧪 Czy badanie wzroku boli?
Nie, badanie wzroku jest całkowicie bezbolesne. Nawet pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego (tzw. dmuchnięcie) trwa ułamek sekundy i nie powoduje bólu.
👓 Czy po badaniu wzroku mogę prowadzić samochód?
Jeśli podczas wizyty zastosowano krople rozszerzające źrenice, nie powinno się prowadzić auta przez kilka godzin – mogą wystąpić zaburzenia ostrości i światłowstręt. Przy standardowym badaniu – nie ma przeciwwskazań.
🧰 Czy muszę zabrać ze sobą okulary lub soczewki?
Tak. Zabierz aktualne okulary, a jeśli nosisz soczewki kontaktowe – także ich opakowanie lub informacje o parametrach. Ułatwi to specjalistom ocenę skuteczności dotychczasowej korekcji.
💬 Czym różni się badanie u okulisty od badania u optometrysty?
- Okulista to lekarz – diagnozuje choroby oczu i leczy je.
- Optometrysta dobiera korekcję wzroku i wykonuje badania funkcjonalne widzenia – nie leczy farmakologicznie.
W idealnym modelu opieki – te zawody się uzupełniają.
👁️ Jakie badania warto wykonać po 40. roku życia?
Po 40. roku życia zaleca się:
- badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego (jaskra),
- badanie dna oka (AMD, retinopatia),
- OCT siatkówki i tarczy nerwu,
- kontrola ostrości wzroku (presbiopia),
- badanie pola widzenia.
🧾 Czy badania są refundowane przez NFZ?
Niektóre badania okulistyczne są refundowane, jeśli posiadasz skierowanie do poradni okulistycznej w ramach NFZ. W Centrum Zdrowia Oka możliwe są zarówno wizyty prywatne, jak i świadczenia w ramach NFZ.
⏱️ Ile trwa pełne badanie wzroku?
Podstawowe badanie trwa od 20 do 40 minut. Jeśli wykonywane są dodatkowe procedury (np. OCT, badanie dna oka po rozszerzeniu źrenic), czas może się wydłużyć do 60 minut.
📅 Jak umówić się na badanie?
Możesz zadzwonić do Centrum Zdrowia Oka pod numer: 723 155 155
lub skorzystać z formularza na stronie:
🌐 www.okulistyka.radom.pl
