Alergiczne zapalenie spojówek to powszechne schorzenie oczu wywołane reakcją alergiczną na różnorodne alergeny. Objawia się przede wszystkim świądem, zaczerwienieniem oraz łzawieniem oczu. W zależności od rodzaju alergenu i czasu ekspozycji, choroba może mieć charakter sezonowy lub całoroczny. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla komfortu pacjenta oraz zapobiegania powikłaniom.
Objawy alergicznego zapalenia spojówek
Charakterystyczne objawy alergicznego zapalenia spojówek obejmują:
- Świąd oczu: Intensywne swędzenie, często skłaniające do pocierania oczu, co może nasilać inne objawy.
- Zaczerwienienie spojówek: Przekrwienie spojówek spowodowane rozszerzeniem naczyń krwionośnych.
- Łzawienie: Nadmierne wydzielanie łez jako reakcja obronna organizmu.
- Obrzęk powiek i spojówek: Powieki mogą być spuchnięte, a spojówki obrzmiałe.
- Pieczenie i uczucie ciała obcego: Dyskomfort przypominający obecność piasku pod powiekami.
- Światłowstręt: Nadwrażliwość na światło, prowadząca do unikania jasnych miejsc.
Objawy te zazwyczaj dotyczą obu oczu jednocześnie i mogą współwystępować z innymi objawami alergii, takimi jak katar sienny czy kichanie.
Rodzaje alergicznego zapalenia spojówek
Wyróżnia się kilka typów alergicznego zapalenia spojówek:
- Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek (SAC): Najczęstsza forma, związana z ekspozycją na pyłki roślin w okresie wiosenno-letnim. Objawy pojawiają się w trakcie pylenia traw, drzew czy chwastów i ustępują po zakończeniu sezonu pylenia.
- Całoroczne alergiczne zapalenie spojówek (PAC): Występuje przez cały rok i jest spowodowane alergenami obecnymi w otoczeniu niezależnie od pory roku, takimi jak roztocza kurzu domowego, pleśnie czy sierść zwierząt domowych.
- Wiosenne zapalenie spojówki i rogówki (VKC): Cięższa postać alergii oczu, często dotykająca chłopców w wieku 4-12 lat, mieszkających w cieplejszym klimacie. Objawy nasilają się wiosną i latem, a oprócz spojówek mogą obejmować również rogówkę.
- Atopowe zapalenie spojówki i rogówki (AKC): Przewlekła i ciężka forma alergii oczu, często współwystępująca z atopowym zapaleniem skóry. Może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak bliznowacenie rogówki.
Przyczyny alergicznego zapalenia spojówek
Alergiczne zapalenie spojówek jest wynikiem nadmiernej reakcji układu odpornościowego na alergeny obecne w środowisku. Do najczęstszych alergenów wywołujących objawy należą:
- Pyłki roślin: Trawy, drzewa i chwasty, szczególnie w okresie pylenia.
- Roztocza kurzu domowego: Mikroskopijne organizmy bytujące w kurzu domowym, dywanach czy pościeli.
- Sierść i naskórek zwierząt: Koty, psy oraz inne futerkowe zwierzęta domowe.
- Pleśnie: Grzyby pleśniowe rozwijające się w wilgotnych pomieszczeniach.
- Kosmetyki i środki chemiczne: Niektóre składniki kosmetyków, kropli do oczu czy środków czystości mogą działać drażniąco.
Diagnostyka alergicznego zapalenia spojówek
Rozpoznanie opiera się na:
- Wywiadzie lekarskim: Ocena objawów, ich nasilenia, czasu trwania oraz ewentualnych czynników wywołujących.
- Badaniu okulistycznym: Ocena stanu spojówek, rogówki oraz powiek.
- Testach alergicznych: Skórne testy punktowe lub oznaczenie swoistych IgE we krwi w celu identyfikacji konkretnych alergenów.
Leczenie alergicznego zapalenia spojówek
Leczenie zależy od nasilenia objawów oraz rodzaju alergenu i obejmuje:
- Unikanie kontaktu z alergenem: Najskuteczniejsza metoda zapobiegania objawom. W praktyce może to oznaczać:
- Monitorowanie kalendarza pylenia i ograniczenie przebywania na świeżym powietrzu w okresie wysokiego stężenia pyłków.
- Regularne sprzątanie mieszkania, stosowanie pokrowców antyalergicznych na pościel oraz utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza w celu redukcji roztoczy.
- Unikanie kontaktu ze zwierzętami, na których sierść pacjent jest uczulony.
- Leczenie farmakologiczne:
- Krople do oczu z lekami przeciwhistaminowymi: Łagodzą świąd, zaczerwienienie i obrzęk spojówek. Przykładem jest olopatadyna czy ketotifen.
- Stabilizatory komórek tucznych: Leki takie jak kromoglikan sodu zapobiegają uwalnianiu histaminy i innych mediatorów stanu zapalnego.
- Doustne leki przeciwhistaminowe: Cetyryzyna czy loratadyna pomagają kontrolować objawy ogólnoustrojowe, w tym oczne.
- Krople obkurczające naczynia krwionośne: Tymczasowo redukują zaczerwienienie oczu, jednak nie powinny być stosowane długotrwale ze względu na ryzyko efektu odbicia.
- Glikokortykosteroidy: Stosowane w ciężkich przypadkach pod ścisłą kontrolą lekarza ze względu na potencjalne
📍 Centrum Zdrowia Oka
📍 ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
📞 Tel.: 723 155 155
🌐 www.okulistyka.radom.pl
