Co to jest nadwzroczność?
Nadwzroczność (inaczej dalekowzroczność lub hyperopia) to jedna z najczęstszych wad refrakcji wzroku, w której obrazy powstają za siatkówką, a nie bezpośrednio na niej. W efekcie osoby z nadwzrocznością dobrze widzą obiekty znajdujące się daleko, ale mają trudności z widzeniem z bliska. W zależności od stopnia wady, może ona powodować zarówno niewyraźne widzenie, jak i zmęczenie oczu oraz bóle głowy.
Przyczyny nadwzroczności
Nadwzroczność wynika głównie z budowy oka i sposobu załamywania promieni świetlnych. Główne przyczyny to:
🔹 Zbyt krótka gałka oczna – promienie świetlne ogniskują się za siatkówką zamiast na niej.
🔹 Zbyt płaska rogówka lub soczewka – nie załamują światła w wystarczającym stopniu, przez co obraz tworzy się za siatkówką.
🔹 Uwarunkowania genetyczne – dalekowzroczność może być dziedziczna i występować w rodzinie.
🔹 Procesy starzenia się oka – z wiekiem soczewka traci elastyczność i zdolność akomodacji, co nasila objawy nadwzroczności.
Nadwzroczność często pojawia się już we wczesnym dzieciństwie, jednak w wielu przypadkach oko kompensuje wadę dzięki zdolności akomodacji. W miarę starzenia się, elastyczność soczewki maleje, a objawy stają się bardziej zauważalne.
Objawy nadwzroczności
Nadwzroczność może mieć różne nasilenie, a jej objawy zależą od stopnia wady oraz zdolności akomodacyjnych oka. Do najczęstszych objawów należą:
✔️ Problemy z widzeniem z bliska – trudność w czytaniu książek, gazet czy korzystaniu z telefonu.
✔️ Mrużenie oczu – próby lepszego ustawienia ostrości.
✔️ Bóle głowy – zwłaszcza po długotrwałym czytaniu lub pracy przy komputerze.
✔️ Zmęczenie oczu – uczucie pieczenia, suchości i podrażnienia.
✔️ Pogorszone widzenie nocne – szczególnie podczas prowadzenia pojazdów.
Warto pamiętać, że u dzieci nadwzroczność może powodować dodatkowe komplikacje, takie jak zez akomodacyjny, gdy oczy próbują nadmiernie kompensować wadę wzroku, co prowadzi do zezowania.
Diagnostyka nadwzroczności
Aby zdiagnozować nadwzroczność, konieczna jest wizyta u okulisty lub optometrysty, który wykona odpowiednie badania wzroku. Najczęściej stosowane testy obejmują:
🔹 Badanie ostrości wzroku – czytanie liter na tablicy Snellena.
🔹 Refraktometria komputerowa – pomiar wady wzroku przy użyciu nowoczesnych urządzeń.
🔹 Badanie przy rozszerzonych źrenicach – w celu dokładnego określenia wady u dzieci i młodzieży.
🔹 Badanie akomodacji – ocena zdolności oka do wyostrzania obrazu na różnych odległościach.
Regularne badania wzroku są niezwykle ważne, szczególnie dla dzieci, które mogą nie być świadome problemów ze wzrokiem.
Leczenie nadwzroczności
Leczenie nadwzroczności zależy od stopnia wady oraz preferencji pacjenta. Możliwe metody korekcji to:
Okulary korekcyjne
Najprostszym i najczęściej stosowanym sposobem korekcji nadwzroczności są okulary z soczewkami skupiającymi(plusy, soczewki dodatnie). Pomagają one skierować promienie świetlne bezpośrednio na siatkówkę, poprawiając ostrość widzenia. Okulary są szczególnie polecane dla dzieci i osób starszych.
Soczewki kontaktowe
Alternatywą dla okularów są soczewki kontaktowe, które również korygują nadwzroczność. Istnieją różne rodzaje soczewek:
✔️ Miękkie soczewki jednodniowe, dwutygodniowe lub miesięczne – wygodne i łatwe w użytkowaniu.
✔️ Twarde soczewki gazoprzepuszczalne (RGP) – zapewniają lepszą jakość widzenia i są bardziej trwałe.
✔️ Soczewki progresywne – dla osób z prezbiopią, umożliwiają jednoczesne widzenie na różne odległości.
Soczewki kontaktowe wymagają jednak odpowiedniej higieny i pielęgnacji, aby uniknąć infekcji oczu.
Laserowa korekcja wzroku
Dla osób, które chcą całkowicie wyeliminować potrzebę noszenia okularów lub soczewek, możliwa jest laserowa korekcja wzroku. Najczęściej stosowane metody to:
🔹 LASIK – modelowanie rogówki za pomocą lasera w celu skorygowania wady wzroku.
🔹 PRK – metoda polegająca na usunięciu cienkiej warstwy nabłonka i modelowaniu rogówki.
🔹 SMILE – nowoczesna, małoinwazyjna procedura laserowa.
Laserowa korekcja wzroku jest skuteczna i trwała, jednak nie każdy kwalifikuje się do zabiegu – wymagane są dokładne badania i konsultacja z okulistą.
Operacja wszczepienia soczewek fakijnych
W przypadkach wysokiej nadwzroczności, kiedy laserowa korekcja nie jest możliwa, można zastosować implantację soczewek fakijnych (ICL). To specjalne soczewki wszczepiane do oka, które korygują wadę wzroku bez usuwania naturalnej soczewki.
Czy nadwzroczność można wyleczyć?
Nadwzroczność jest wadą wzroku, którą można skutecznie korygować, ale nie zawsze da się ją całkowicie wyleczyć bez interwencji chirurgicznej. W przypadku dzieci nadwzroczność może się zmniejszać wraz ze wzrostem gałki ocznej, natomiast u dorosłych wymaga stałej korekcji.
Profilaktyka i zapobieganie pogłębianiu się nadwzroczności
Aby dbać o wzrok i zapobiegać pogłębianiu się nadwzroczności, warto stosować się do kilku zasad:
🔹 Regularne badania wzroku – co najmniej raz na 2 lata, a u dzieci raz w roku.
🔹 Zdrowa dieta bogata w witaminy A, C i E oraz luteinę – wspiera zdrowie oczu.
🔹 Odpowiednia higiena pracy wzrokowej – przerwy podczas pracy przy komputerze, właściwe oświetlenie.
🔹 Ochrona oczu przed UV – noszenie okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV.
Podsumowanie
Nadwzroczność to powszechna wada wzroku, która może utrudniać codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza w zakresie widzenia z bliska. Dzięki nowoczesnym metodom korekcji, takim jak okulary, soczewki kontaktowe czy laserowa korekcja wzroku, można skutecznie poprawić jakość widzenia i komfort życia.
📍 Centrum Zdrowia Oka
📍 ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
📞 Tel.: 723 155 155
🌐 www.okulistyka.radom.pl
