Otrzymałeś receptę na okulary i nie wiesz, co oznaczają skróty takie jak SPH, CYL, AXIS? Spokojnie – nie jesteś sam. Wielu pacjentów odwiedzających nasz salon optyczny w Radomiu pyta, jak czytać dane z recepty i co tak naprawdę oznaczają liczby i symbole na kartce od okulisty lub optometrysty.
W tym artykule wyjaśniamy w prosty sposób, czym są SPH, CYL i AXIS, kiedy się je stosuje i jak wpływają na Twoje widzenie oraz dobór szkieł.

SPH – sfera (ang. sphere)
To podstawowy parametr określający moc soczewki, potrzebnej do korekcji krótkowzroczności lub nadwzroczności.
- Wartość ujemna (-) oznacza krótkowzroczność (miopię) – masz trudności z widzeniem na odległość.
- Wartość dodatnia (+) oznacza nadwzroczność (hyperopię) – trudność z widzeniem z bliska.
Przykład: SPH -2.00 oznacza, że masz krótkowzroczność i potrzebujesz soczewek o mocy minus 2 dioptrii.
CYL – cylinder (ang. cylinder)
Parametr stosowany w korekcji astygmatyzmu – czyli sytuacji, gdy rogówka lub soczewka nie ma idealnie kulistego kształtu.
- Wartość CYL może być ujemna (częściej) lub dodatnia – zależy to od metody pomiaru.
- Określa siłę korekcji dla nieregularności w jednej konkretnej osi oka.
- Jeżeli nie masz astygmatyzmu – na recepcie pole CYL będzie puste lub wpisane „sph” (czyli tylko korekcja sferyczna).
Przykład: CYL -1.00 oznacza, że do korekcji astygmatyzmu potrzebna jest soczewka o mocy -1 dioptrii.
AXIS – oś (ang. axis)
Oznacza kierunek, w którym należy umieścić korekcję astygmatyzmu w okularach. Wartość podawana jest w stopniach– od 0° do 180°.
- AXIS zawsze występuje w parze z wartością CYL.
- Nie ma mocy korekcyjnej, ale określa orientację cylindra w soczewce.
Przykład: AXIS 90 oznacza, że korekcja astygmatyzmu ma być ustawiona pionowo.
Jak czytać receptę na okulary? Przykład:
Oko | SPH | CYL | AXIS |
---|---|---|---|
OD | -2.00 | -1.00 | 90 |
OS | -1.50 | -0.50 | 85 |
- OD (oculus dexter) – prawe oko
- OS (oculus sinister) – lewe oko
W tym przypadku pacjent ma krótkowzroczność i astygmatyzm w obu oczach.
Co jeszcze może znaleźć się na recepcie?
- ADD – dodatek do bliży (dla okularów progresywnych lub dwuogniskowych)
- PD – rozstaw źrenic w milimetrach (ważny przy centrowaniu soczewek)
- PRYZMA – w przypadku problemów z widzeniem obuocznym
- Baza (Base) – kierunek pryzmy (np. Base in, Base out)
Czy można dobrać okulary samodzielnie na podstawie recepty?
Teoretycznie tak, ale najlepiej udać się do profesjonalnego optyka Radom, który:
- poprawnie odczyta wartości,
- doradzi odpowiedni typ soczewek,
- dopasuje oprawy do anatomii twarzy,
- zadba o precyzyjne wykonanie okularów.
W Centrum Zdrowia Oka wykonujemy również pomiar rozstawu źrenic, ustawienie oprawy i cyfrowe dopasowanie szkieł (Visioffice X) – co zapewnia maksymalny komfort widzenia.
Masz pytania dotyczące swojej recepty? Zgłoś się do nas!
Centrum Zdrowia Oka
ul. Chrobrego 42 lok. 4, 26-600 Radom
📞 Tel.: 723 155 155
🌐 www.okulistyka.radom.pl
Optyk Radom, okulista Radom – jesteśmy tu, by pomóc Ci zrozumieć i zadbać o Twój wzrok!